W dzisiejszych czasach konto w banku to standard w zasadzie nieodzowny do funkcjonowania. Nie wszystko można załatwić gotówką, a skarpety są już przeżytkiem. Jeśli jednak z jakiegoś powodu jeszcze nie masz swojego rachunku w banku lub obawiasz się kosztów i specyficznych wymogów, warto rozważyć tzw. podstawowy rachunek płatniczy.

Czym jest podstawowy rachunek płatniczy?

To nowy typ konta osobistego wprowadzony jako obowiązkowy w ofercie banków i SKOK-ów 8 sierpnia 2018 r. w wyniku realizacji unijnej dyrektywy PAD. Jest on uproszczoną formą tradycyjnych rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych i przeznaczony jest dla osób nie posiadających swojego konta w banku i mających niewielkie potrzeby z nim związane. Charakteryzuje się względną bezpłatnością, łatwością założenia i prowadzenia, ale i pewnymi ograniczeniami.

Jakie warunki trzeba spełniać?

Podstawowym warunkiem by założyć sobie podstawowy rachunek płatniczy to brak posiadania jakiegokolwiek innego rachunku w walucie polskiej – nie ma zakazu posiadania konta w walucie obcej. Nie można go posiadać w momencie składania wniosku – jeśli w przeszłości jakiś posiadałeś, a jest już zamknięty, nadal możesz założyć rachunek podstawowy. Banki weryfikują tą wiedzę w centralnej informacji o rachunkach. Konto otworzymy osobiście lub przez internet czy na telefon w ciągu 10 dni od złożenia wniosku, bank zasadniczo nie może nam odmówić, chyba, że istnieje podejrzenie, że rachunek płatniczy ma nam służyć w celach terrorystycznych lub przestępczych. Ponadto SKOK może zastrzec tą ofertę tylko dla członków danej kasy.

Jak to działa i ile kosztuje?

W dużej mierze nic. Jest to prawnie wymagane. Założenie konta jest bezpłatne. Podobnie klient jest zwolniony z opłat za prowadzenie konta, wpłat i wypłat gotówki z konta i korzystanie z karty płatniczej. Bank nie może wymóc na nas wykupywania innych jego usług ani wymagać obowiązkowych miesięcznych kwot wpłacanych na rachunek. Bezpłatne są też przelewy i wypłaty z bankomatów obcego banku, choć tu pojawia się pewne ograniczenie. Za darmo możemy te dwie rzeczy zrobić w miesiącu tylko do pięciu razy – w tym także zlecenia stałe. Później bank ma prawo pobierać za to prowizje, choć ich wysokość jest limitowana inną ustawą, mianowicie nie może być ona wyższa niż ta, którą bank pobierał za podobną transakcję przez ostatnie 12 miesięcy. Zupełnie bezpłatne są za to wypłaty z bankomatów danego banku. To, za co na pewno zapłacimy, to przelewy SEPA i transakcje transgraniczne.

Konto „light” w pełni funkcjonalne jak tradycyjne?

Zasadniczo osoby prowadzące podstawowy rachunek płatniczy w ramach swojego zakresu mają te same prawa co pozostali klienci, lecz nie każda usługa jest wtedy dostępna. Zgodnie z ustawą takie konto nie może korzystać z kredytów i nie jest możliwy debet. Nie każdy bank zrealizuje przelew natychmiastowy, a jeśli go oferuje, pobierze opłatę. Konkurencja między bankami sprawia, że nie wszystkie okazje do wprowadzenia opłat są wykorzystywane – w większości przypadków wszystkie przelewy w miesiącu są bezpłatne w ramach systemu ELIXIR. Nie u każdego też zapłacimy za wypłatę z obcego bankomatu.

Czy podstawowy rachunek płatniczy jest dla mnie?

Zamysłem zmian w prawie było zachęcenie osób dotąd nieprzekonanych do posiadania rachunku, przekonanych za to, że konto w banku to tylko dodatkowe koszty i problemy. To z kolei ma na celu spowodowanie większego obrotu bezgotówkowego w gospodarce. Dla osób, które nie mają dużych potrzeb wobec konta, nie wykonują rozbudowanych i regularnych operacji finansowych, nie planują pożyczać pieniędzy i po prostu chcą mieć gdzie ulokować swoje pieniądze, taki podstawowy rachunek płatniczy jest optymalnym rozwiązaniem. Łatwo go założyć, praktycznie nic nie kosztuje i nie sprawia problemów. Trzeba pamiętać jednak, że jeśli kiedyś zdecydujemy się na inny typ rachunku bankowego, ten podstawowy musimy zamknąć.